Februari staat in teken van het gebit van onze lieve kleine huisdieren, meer bepaald de gezondheid van het gebit. Wist je dat maar liefst 80% van de volwassen katten gebitsproblemen heeft? Daar moeten we wat aan doen! En dat begint met bewustwording. In deze blog geef ik je wat theoretische kennis mee over het gebit van een kat. Ik bespreek veelvoorkomende gebitsproblemen, hoe je ze kunt herkennen en wat de gevolgen kunnen zijn. In mijn volgende blog leg ik uit wat je kunt doen om de mondhygiëne van je kat te verbeteren.
Van melktand naar echte tand
Een volwassen kat heeft 30 tanden en kiezen: 12 snijtanden, 4 hoektanden, 10 premolaren en 4 molaren. Katten zijn vleeseters en hun gebit is daarvoor ontworpen, om hun prooi te verscheuren. De snijtanden zijn de kleine tandjes vooraan; hiermee grijpen ze kleine stukjes voedsel zoals het vlees van botten. De grote scherpe hoektanden zijn het meest opvallend; met deze houden ze hun prooi vast en verscheuren ze het vlees. De premolaren zitten achter de hoektanden en malen het voedsel. De molaren of kiezen zitten achterin de mond en kunnen vlees en botten breken.
Pasgeboren kittens hebben nog geen tanden. Tussen de 2 weken en 2 maanden komen 26 melktandjes tevoorschijn. Wanneer ze tussen de 4 en 6 maanden oud zijn wisselen ze deze melktanden voor hun volwassen tanden. Al eens een kitten met 2 hoektanden gezien? Het is even verschieten wanneer je dit voor de eerste keer ziet, maar het is normaal, de tandjes wisselen. Soms kan het zijn dat de dierenarts wat moet helpen. Zo heeft de dierentandarts bij mijn Dobby toen hij 3 jaar was een melktandje bij zijn kiezen ontdekt tijdens de tandreiniging. Heel zeldzaam blijkbaar! Hij had er geen last van, maar tandjes die achterblijven kunnen voor problemen zorgen, zoals scheefgroeiende tanden of infecties.
Gebitsproblemen
Katten hebben tanden en tandvlees net zoals mensen, al ziet het er wat anders uit. Maar net zoals bij mensen kunnen katten hier ook last aan krijgen.
Veelvoorkomende problemen zijn:
- Tandplak en tandsteen: bacteriën verzamelen zich op de tanden en vormen zo tandplak. Dit tandplak kan verkalken en vormt dan tandsteen.
- Tandplak kan leiden tot ontsteking van het tandvlees ofwel gingivitis. Ernstige gingivitis leidt dan weer tot parodontitis. Tanden beginnen los te komen van het tandvlees en in de holte onder te tand nestelen zich bacteriën. De infectie gaat dieper en het kaakbot wordt aangetast. Het tandvlees kan beginnen bloeden. In een vergevorderd stadium vallen de tanden uit.
- Tanden kunnen ook afbreken. Een gebroken tand kan dan weer resulteren in infecties.
- De ontsteking blijft niet beperkt tot de mond. Wanneer de tandvleesontsteking onbehandeld blijft kunnen de bacteriën via de bloedbaan andere organen aantasten.
- Bij stomatitis is er een overdreven afweerreactie op de tandplak in de mond. Het is een zeer pijnlijke aandoening waarbij het tandvlees en mondslijmvlies ontstoken is.
- Bij FORL ofwel resorptie laesie wordt de wortel van de tand aangetast en breidt zo uit naar de rest van de tand. De tand lost op en breekt af.
Heeft mijn kat pijn?
Je zal de volgende statement al wel eens gehoord hebben: katten zijn meesters in het verbergen van pijn. Een kat zal blijven eten ondanks de pijn, in dit geval tandpijn. Indien je kat niet meer eet, dan is het heel serieus! Ook kunnen ze zich bij tandpijn voor de rest nog normaal gedragen, zoals spelen en knuffelen.
Maar hoe weet je dan of je kat last heeft van zijn gebit?
- Je kat heeft een slechte adem, een vieze geur die sterker is dan dat je gewend bent.
- Je kat eet anders, geeft de voorkeur aan één kant van de mond om te kauwen, eet trager, laat stukjes eten uit de mond vallen.
- Je kat kwijlt veel.
- Je mag minder aan zijn hoofdje en mond aaien.
- Visueel zie je afwijkingen: rood tandvlees of tandsteen aan de tanden
Katprofessionals
Katten met tandproblemen hebben vaak moeite om hun vacht te onderhouden. Dit kan de oorzaak zijn van de vachtproblemen van je kat. Zeker indien je kat vroeger een gezonde vacht had en nu ineens klitten begint te krijgen, dan kan dit aan tandpijn liggen.
Als kattentrimmer controleer ik standaard het gebit van je kat. Ik ben geen dierenarts, ik kan geen medisch advies geven. Wat ik wel kan doen is kijken en indien ik afwijkingen zie zoals rood tandvlees kan ik je doorverwijzen naar je dierenarts. Ik kan je ook informeren over het nut van tanden poetsen en tips geven.
En wat als ik nu iets afwijkend zie en zeg dat je best een afspraak maakt bij je dierenarts? Blijf kalm en voel je niet schuldig! Je moet niet de volgende dag al met spoed bij je dierenarts staan. Het is ook niet jouw schuld dat je het niet tijdig hebt opgemerkt, het belangrijke is dat je ermee verder gaat.
Bij tandproblemen is de kans groot dat jouw tandarts je adviseert om een tandreiniging te laten uitvoeren. Dit gebeurt onder narcose, er wordt een röntgenfoto gemaakt van het gebit om zo de schade te zien dat niet met het blote oog te zien is. Tandplak wordt verwijderd, eventueel worden aangetaste tanden getrokken en het tandvlees wordt verzorgd. De kosten variëren van wat er exact moet gebeuren, maar weet dat het niet goedkoop is en de kosten kunnen oplopen.
Maar geen zorgen indien er tandjes moeten getrokken worden: je kat gaat beter af zijn achteraf en kan nog perfect eten én terug zijn vacht verzorgen!
Bronnen:
Orsini, Paul, and Philippe Hennet. "Anatomy of the mouth and teeth of the cat." Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice 22.6 (1992): 1265-1277.
Melktanden van katten | AniCura Nederland
Mijn Dobby is 3 jaar en heeft tandproblemen. Hij heeft al heel lang last van gingivits ofwel tandvleesontsteking. Hij kon altijd gewoon eten, je merkte het niet aan hem. Maar ik weet ook dat katten niet snel zullen laten merken dat ze pijn hebben. De dierenarts had wel al eens vermeld tijdens de jaarlijkse controle dat zijn tandvlees ontstoken was, maar daar bleef het dan ook bij. Begin 2024 ben ik dan eens met hem op tandcontrole geweest bij de 'dierentandarts'. Die zij me dat enkele van zijn snijtandjes al waren uitgevallen door paradontitis. Paradontitis ontstaat wanneer gingivitis onbehandeld blijft. Dan heb ik snel toegestemd tot een tandreiniging en verwijdering van de snijtanden.
Enkele maanden later merkte ik dat zijn tandvlees nog steeds erg ontstoken was. Ik maakte me zorgen, want aangenaam zal dat toch niet zijn voor hem! Dus in september ging ik terug op tandcontrole met hem. De tandarts verwees me door voor een tweede opinie van een specialist in tandheelkunde bij dieren. Die bevestigde dat het beter zou zijn voor Dobby om al zijn kiezen te trekken aangezien bij sommigen ook al paradontitis zichtbaar was. De hoektanden zouden we nog zolang mogelijk sparen.
Dus voor de tweede keer dat jaar onder narcose om tanden te trekken. Maar ik ben blij dat ik het gedaan heb. Dobby was altijd wel al een actieve speelse kater, maar na zijn tweede tandbehandeling merk ik zeker een verschil. Hij is nog actiever, levendiger, zotter, speelser! Hij heeft geen tandpijn meer. En die 4 hoektanden: die worden dagelijks gepoetst.